De Belgische economische groei zou dit jaar licht aantrekken tot 1,8 % (08/02/2018)

Het economisch herstel van de eurozone houdt aan

De wereldwijde economische groei trekt aan sinds de tweede helft van 2016. Die gunstige ontwikkeling doet zich voor in vrijwel alle regio’s. De eurozone kende met een bbp-groei van 2,5 % een sterke opleving in 2017. Haar economie profiteerde van de aantrekkende wereldhandel en werd gaandeweg ook geschraagd door een versteviging van de binnenlandse vraag, wat het conjunctuurherstel robuuster maakte. Diverse vertrouwensindicatoren staan momenteel op hun hoogste niveau in jaren en doen een uitgesproken dynamiek in de eerste helft van 2018 vermoeden. De bbp-groei voor de eurozone als geheel zou dit jaar op 2,2 % uitkomen, met voor het tweede jaar op rij een positieve groei in alle eurolanden, terwijl de groei in de Verenigde Staten – mede door nieuwe belastingverlagingen – zou versnellen tot 2,7 %.

Een aantal risico’s kunnen dit internationaal scenario verstoren. Het betreft o.m. de schuldenproblematiek in China, geopolitieke spanningen en de onzekerheid over de brexit. Bovendien zou een onverwacht hoge inflatie kunnen leiden tot een versnelde afbouw van de monetaire stimulus door de centrale banken, met als risico een forse klim van de langetermijnrentevoeten.

De Belgische bbp-groei verstevigt in 2018 dankzij de binnenlandse vraag

De Belgische economie zette een meer dan behoorlijke groeiprestatie neer in de eerste jaarhelft van 2017, met een gemiddelde kwartaalgroei van 0,6 %. Na een tegenvallend derde kwartaal (0,2 %) won de bbp-groei opnieuw aan kracht in het vierde kwartaal (0,5 %). Onder impuls van het rond de jaarwisseling verder toegenomen ondernemers- en consumentenvertrouwen, zou de Belgische economie ook in 2018 sterk presteren, met een gemiddelde kwartaalgroei van 0,5 % tijdens de eerste helft van het jaar en 0,4 % tijdens de tweede helft. Vooral de particuliere consumptie zou dit jaar aan kracht winnen, waardoor de bbp-groei licht aantrekt van 1,7 % in 2017 tot 1,8 % in 2018.

De buitenlandse afzetmarkten van België zouden dit jaar minder sterk groeien dan in 2017, waardoor de volumegroei van de Belgische uitvoer eveneens licht vertraagt (4,2 %). De invoergroei zou daarentegen versnellen als gevolg van de aantrekkende groei van de binnenlandse vraag, waardoor de netto-uitvoer geen positieve bijdrage meer levert tot de economische groei. Het tekort op de lopende rekening van de betalingsbalans zou licht stijgen (tot 0,9 % van het bbp) doordat de hogere olieprijzen slechts gedeeltelijk worden gecompenseerd door de euro-appreciatie.

De particuliere consumptie steeg vorig jaar in ongeveer dezelfde mate (1,2 %) als het reëel beschikbaar inkomen (1,1 %). Voor 2018 wordt een meer uitgesproken koopkrachttoename van 2,1 % verwacht, o.m. dankzij de aanzienlijke jobcreatie, bijkomende verlagingen van de personenbelasting, een iets sterkere groei van de brutolonen en een hoger inkomen uit vermogen. Met een volumegroei van 1,8 % zouden de consumptieve bestedingen zich dit jaar met enige vertraging aanpassen aan de inkomenstoename, waardoor de spaarquote van de particulieren licht herneemt. De investeringen in woongebouwen werden in 2017 enigszins teruggeschroefd, maar zouden dit jaar een bescheiden groei van 1 % laten optekenen dankzij de koopkrachtontwikkeling en de nog altijd lage rentevoeten.

De volumegroei van de bedrijfsinvesteringen bleef in 2017 beperkt tot 1,4 %. Dat cijfer werd evenwel neerwaarts vertekend door enkele belangrijke aankopen van investeringsgoederen in 2016, die geen impact hadden op de economische groei omdat ze ingevoerd werden. Onderliggend was de investeringsactiviteit in 2017 een stuk dynamischer. De industriële capaciteitsbezettingsgraad ligt immers al enkele jaren boven zijn historisch gemiddelde, wat de behoefte aan uitbreidingsinvesteringen vergroot. Samen met een hoge rendabiliteit en soepele kredietvoorwaarden zorgt dat ook in 2018 voor een positief investeringsklimaat, met een volumegroei (4,3 %) die ruim boven de bbp-groei uitkomt.

Rekening houdend met de maatregelen die voldoende duidelijk gespecifieerd zijn, zou de volumegroei van de overheidsconsumptie dit jaar uitkomen op 0,9%. De sterke groei van de overheidsinvesteringen in 2017 en 2018 (resp. 4 % en 6,9 % in reële termen) is grotendeels toe te schrijven aan de verhoogde investeringsactiviteit van de lokale besturen in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen, maar (in 2018) ook aan regionale investeringen.

De werkgelegenheid stijgt minder sterk dan in 2017

De binnenlandse werkgelegenheid steeg met 1,4 % vorig jaar nog iets sterker dan in 2016. Ze nam de voorbije twee jaar niet alleen toe door de aantrekkende conjunctuur, maar ook dankzij arbeidskostenverlagende maatregelen. Die maatregelen maakten de groei van de activiteit in de marktsector in beide jaren (maar vooral in 2016) bijzonder arbeidsintensief, want de werkgelegenheid steeg bijna even sterk als de toegevoegde waarde. In 2018 wordt een verdere werkgelegenheidsgroei verwacht van 1,2 % (57 000 personen), die minder uitgesproken is dan in 2017 in een context van hogere loonkosten. Het aantal loontrekkenden in de marktsector zou dit jaar met 47 000 personen toenemen. Ook het aantal zelfstandigen zou verder stijgen (met 10 000 personen), terwijl het aantal arbeidsplaatsen bij de overheid zich zou stabiliseren.

Gegeven de verdere toename van de beroepsbevolking, zou het aantal werklozen (met inbegrip van de niet-werkzoekende uitkeringsgerechtigde volledig werklozen) dalen met 35 000 in 2018, wat voor het vierde jaar op rij een aanzienlijke terugval is. De geharmoniseerde Eurostat- werkloosheidsgraad zou daardoor afnemen tot 6,7 %.

De inflatie koelt enigszins af in 2018

De Belgische inflatie, gemeten aan de hand van het nationaal indexcijfer van de consumptieprijzen, kwam in 2017 uit op 2,1 %. De onderliggende inflatie koelde af door het uitdoven van de opwaartse invloed van een aantal maatregelen en door de daling van de loonkosten per eenheid product in de afgelopen jaren. Fors hogere olieprijzen deden de totale inflatie evenwel iets hoger uitkomen dan in 2016.

De vertraging van de inflatie in 2018 tot 1,7 % is bijna uitsluitend het gevolg van lagere elektriciteitsprijzen, terwijl die tijdens de afgelopen jaren sterk gestegen waren. De sterkere dynamiek van de loonkosten zou de onderliggende inflatie geleidelijk doen aantrekken, al wordt die beweging enigszins getemperd door de appreciatie van de euro.

In vergelijking met onze vorige vooruitzichten is het inflatiecijfer voor 2018 opwaarts herzien, vooral als gevolg van de recente toename van de olieprijzen en de kleiner dan verwachte daling van de elektriciteitsprijzen in januari.

De groei van de gezondheidsindex zou zowel in 2017 (1,8 %) als in 2018 (1,6 %) lager liggen dan de inflatie. De gezondheidsindex houdt immers geen rekening met het prijsverloop van benzine en diesel en wordt daardoor minder sterk beïnvloed door de toename van de olieprijzen in beide jaren. Overeenkomstig onze maandvooruitzichten voor de gezondheidsindex, zou de huidige spilindex voor de overheidswedden en sociale uitkeringen (105,10) worden overschreden in september 2018.